دیابت بارداري وقتی رخ می دهد که بدن نمی تواند هورمون انسولین را ترشح کند . این هورمون به بدن کمک می کند قند موجود در خون به تمامی سلولهای بدن برسد . وقتی گلوکز به سلولها نرسد در خون تجمع می کند و باعث بالا رفتن قند خون می شود . قند خون بالا در دوران بارداری می تواند سبب ایجاد نقص در جنین شود اما معمولا با رژیم غذایی متاسب و ورزش کافی می توان آن را کنترل کرد . دیابت بارداری بعد از زایمان از بین خواهد رفت . نکته ی قابل توجه اینکه زنانیکه به ديابت بارداری مبتلا می شوند بیشتر مستعد ابتلا به دیابت در آینده هستند .

معمولا دیابت بارداری در کسانی به وجود می آید که اضافه وزن دارند ، سن آنها بالای ۳۰ سال است ، سابقه ی خانوادگی دارند ، سابقه ی مرده زایی دارند ، وجود قند خون در آزمایش ها ، وجود سندروم تخمدان پلی کیستیک و فشارخون بالا ، کلسترول و کشیدن سیگار از دلایل ديابت بارداری است .

رژیم غذایی برای دیابت بارداری

خانم باردار با داشتن دیابت بارداری باید رژیم غذایی مناسب و موثری داشته باشد و به نوع تغذیه ی خود اهمیت یشتری بدهد . همانطور که گفتیم وقتی هورمون انسولین نتواند گلوکز را به سلولهای بدن برساند قند خون تجمع پیدا می کند و باعث بالارفتن قند خون می شود که این برای مادر و جنین می تواند بسیار مضر باشد . بنابراین با انجام کارهایی که بتوان قند خون را پائین آورد باید آن را کنترل کرد .

کنترل قند خون در بارداری

در این مورد عقلانی تر است که درباره ی رژیم غذایی با متخصص تغذیه مشورت شود . متخصص تغذیه بر اساس قد ، وزن ، نیازهایی که جنین در حال رشد دارد و حتی فعالیتهای فیزیکی که مادر می تواند انجام دهد به تنظیم رژیم غذایی می پردازد . اگر مقدار قند در رژیم غذایی کافی نباشد پزشک انسولین تجویز خواهد کرد . پزشک به مادر آموزش می دهد تا تعداد کالری موجود در مواد غذایی را اندازه گیری کند و موادی که مورد نیاز بدنش است به راحتی با در نظرگرفتن مقدار قند موجود در آن مصرف کند .

رژیم دیابت بارداری

ابتدا حجم غذاهای مصرفی باید کم شود اما تعداد آنها زیاد ، این به این معنی است که علاوه بر وعده های اصلی میان وعده نیز در رژیم روزانه گنجانده شود و تمام مواد مغذی لازم در آن مصرف شود .

کاهش مصرف کربوهیدرات ها

خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری بهتر است مصرف کربوهیدراتها را کاهش دهد و آنها را با پروتئینهای کم چرب همراه کند . به این ترتیب احساس سیری بیشتری دست خواهد داد و قند خون را بهتر کنترل خواهید کرد. زمان خوردن وعده های غذایی بهتر است ثابت باشند به این ترتیب قند خون ثبات بیشتری خواهد داشت. خوردن صبحانه ی کامل و غنی از پروتئین می تواند قند خون را متعادل کند .

مواد قابل استفاده عبارتند از پنیر تخم مرغ آجیل و غیره . سعی کنید مصرف میوه و آبمیوه در وعده ی صبحانه را به حداقل برسانید . مصرف مواد حاوی فیبر را افزایش دهید چون آنها به آرامی جذب می شوند و به این طریق قندخون کاهش می یابد . مواد حاوی قند نباید زیاده از حد مصرف شود چرا که قند خون را به سرعت افزایش می دهد . تا حد امکان مصرف شیر را محدود کنید . شیر به دلیل دارابودن لاکتوز که یک قند ساده است بهتر است محدود شود و با مصرف مواد دیگر کلسیم آن جبران شود .

 ۵ میان وعده ی ایمن برای دیابت بارداری

مصرف آجیل در بارداری

آجیل ها منبع خوب پروتئین ها و چربیها هستند و اگر به همراه کربوهیدراتها و قندها مصرف نشوند ضامن سلامتی هستند .

مصرف گوشت سفید و ماهی در بارداری

گوشت سفید و ماهی سرشار از پروتئین هستند و می توانند یک میان وعده ی خوب به شمار روند چراکه به دلیل داشتن پروتئین ساعتها از گرسنگی دور نگه می دارند و احساس نیاز به مواد قندی را دور نگه می دارند .

پاپ کورن یکی از تنقلات مناسب بارداری

خانم باردار حتما باید از پاپ کورن خانگی استفاده کند تا احساس لذت و رضایت را داشته باشد .

جو با انواع توت ها

کربوهیدراتها با قند کم بهترین گزینه برای بالا نگه داشتن سطح انرژی خانم باردار است .

ماست یونانی

برای نگه داشتن بدن به دور از قند خون بالا بهتر است از انواع ماست یونانی بدون قند و سرشار از کلسیم و پروتئین استفاده کرد .

رژیم غذایی مناسب دیابت بارداری

مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری باید از رژیم تغذیه ی مناسبی برخوردار باشند تا قند خون را تنظیم کنند اما ممکن است بدن آنها نتواند انسولین کافی را بسازد در نتیجه به ناچار باید طبق نظر پزشک از انسولین تزریقی استفاده کند . از مهمترین مواردی که باید در رژیم غذایی شخص باردار مبتلا به دیابت رعایت شود کنترل کربوهیدراتها است . گاهی اوقات پزشک با آموزش چگونگی گرفتن میزان قند خون در صبح و عصر میزان دریافت قند را اندازه گیری کرده و با دادن رژیم غذایی مناسب بارداری آن را کنترل می کند.

نکات مهم در مورد دیابت بارداری

در مقابله با دیابت بارداری باید موارد زیر را رعایت کنید :

خودداری از مصرف بیش از حد کربوهیدراتها، مصرف فیبرها ، حذف نکردن وعده های غذایی ، خوردن وعده ی صبحانه غنی شده با پروتئین و فیبر

مورد بعدی در رعایت رژیم غذایی شخص باردار مبتلا به دیابت مصرف غذاها با شاخص گلوکز پایین است. هرچه این شاخص یعنی قندی که بعد از مصرف غذا اندازه گیری می شود پائین تر باشد قند خون ثابت می ماند . این غذاها شامل سبزیجات بدون نشاسته مثل هویج نخودفرنگی هستند ، میوه ها ، نخود ، عدس ، لوبیا. مصرف پروتئین بیشتر برای خانم های باردار دیابتی از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که باعث تعادل قند خون خواهد شد . ماهی و گوشت سفید ، تخم مرغ ، آجیل ، دانه ها ، حبوبات و … سرشاز از پروتئین هستند . چربی های غیر اشباع که در موادی مانند روغن زیتون ، روغن بادام زمینی ، سالمون ، ساردین ، آجیل ها و دانه ها و …پیدا می شوند از دیگر مواردی هستند که باید مادران باردار مبتلا به دیابت رعایت کنند .

 خوراکی های ممنوع در دیابت بارداری

مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری باید از خوردن غذاهای زیر پرهیز کنند . در ادامه لیست خوراکی های ممنوع در دیابت بارداری را آورده ایم.

غذاهای شیرین :

کیک ها ، کلوچه ها ، دسرها ، شیرینی ، بستنی و …

غذاهای پر نشاسته:

سیب زمینی ، نان ، برنج و ماکارونی .

غذاهای حاوی کربوهیدرات و قند پنهان :

غذاهای فرآوری شده ، سس ها و کچاپ و غذاهای آماده .

سخن آخر

قبل از باردارشدن می توان از بروز موارد ناخوشایند جلوگیری کرد . این موارد شامل از دست دادن وزن اضافه، ورزش کردن و تحرک داشتن و رعایت رژیم غذایی سالم می باشد . به همین دلیل می توان به جرات گفت مراقبتهای قبل از بارداری از اهمیت خاصی برخوردارند .