برای کاهش درد زایمان، راهکارهایی وجود دارد. اولویت مادران برای روش زایمان، زایمان طبیعی است و زایمان سزارین تنها در صورتی که پزشک تشخیص دهد که زایمان طبیعی برای کودک و مادر، خطراتی را به دنبال دارد، تجویز می شود. بر خلاف تصور عامه، زایمان طبیعی، درد کم تر و عوارض کم تری برای مادر و کودک به نسبت سزارین در پی خواهد داشت که در دیگر مقالات نی نی ناش به آن اشاره کردیم.
انجام زایمان طبیعی بدون درد و مراقبت های پس از زایمان سزارین که باعث کاهش درد می شود ، نکاتی دارد که تلاش شده در ادامه مرور شود. نقش متخصص زنان و زایمان و مشاوره ماما به مادران باردار و نوع ذهنیت های مادران از زایمان و درد، نقش ژرف و شگرفی در کاهش درد زایمان دارد.
در این گفتار، مجموعه نکاتی درباره کاهش درد زایمان ارائه شده است که محتوای ارزشمندی برای مشتاقان نی نی ناش است. اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی درباره روش های کاهش درد زایمان دارید، مراتب را از طریق بخش کامنت در انتهای گفتار به اشتراک بگذارید.
با ما همراه باشید.
روش های دارویی برای کاهش درد زایمان
در زایمان بی درد با استفاده از دارو، از روش های مختلفی استفاده می شود. مثل بی حسی، بیهوشی و داروهای مسکن و بی حسی اسپاینال و اپیدورال که در ادامه این گفتار به آن اشاره شده است.
داروهای مسکن در زایمان بی درد
میزان درد زایمان و تحمل زنان در برابر این درد، متفاوت است. برخی از مادران باردار صرفا با روش های تمرکز بر تنفس، قادر به درد زایمان بوده اما برخی برای کاهش درد، نیاز به مصرف دارو های مسکن دارند. در روش های دارویی تسکین درد زایمان، 3 روش در دستور کار است:
- بی حسی موضعی که به منظور بی حس کردن ناحیه پر درد، استفاده می شود.
- بی حسی ناحیه ای که توسط متخصص بیهوشی انجام شده و با تزریق دارو به نزدیکی اعصاب پایینی کمر شده و در زمان زایمان، مادر، هوشیار است. مثل روش بی حسی اسپاینال و اپیدورال است که در ادامه گفتار به آن اشاره کردیم.
- بیهوشی عمومی که باعث عدم هوشیاری مادر می شود و بی خطر است.
بی حسی های اسپپاینال و اپیدورال چیست؟
یکی از روش های کاهش درد زایمان، استفاده از بی حسی نخاعی یا اسپاینال (spinal) است که تزریق نخاعی بوده و سریعا، بی حسی ناحیه ای ایجاد می کند. با این روش، درد ناحیه پائینی بدن را کاهش می دهد. از این روش، در کنار روش اپیدورال (epidural) برای از بین بردن درد زایمان در عمل سزارین استفاده خواهد شد.
تفاوت بی حسی اسپینال و اپیدورال در چیست؟
تفاوت بی حسی اسپاینال با اپیدورال در این است که در بی حسی اسپاینال، داروی بی حسی به صورت مستقیم به مایع نخاعی تزریق می شود اما در اپیدورال، داروی بی حسی، به فضای بیرونی اطراف نخاع مادر تزریق می شود. در بی حسی اسپاینال، به جای تزریق مداوم، 1 بار تزریق در دستور کار پزشک قرار می گیرد و روند بی حسی سریع است.
برای کاهش درد زایمان طبیعی، از روش بی حسی ایپدورال نیز استفاده می شود که توسط متخصص بیهوشی مجرب، در بدن مادر قرار می گیرد. هنگامی که دردهای زایمان مادر آغاز می شود، پزشک معالج، سوزن و یک لوله پلاستیکی باریک به نام کاتتر را بین مهره کمر در فضای اپیدورال وارد می کند.
سوزن خارج شده و فقط کاتتر باقی می ماند. در زمانی که در فرآیند زایمان، مادر درد احساس می کند، به اندازه لازم و در صورت نیاز تزریقات به مادر آغاز می گردد. لذا مادر می تواند زایمان بدون درد را تجربه کند.
مزایای اپیدورال برای رایمان کم درد چیست؟
گفته شده که بیش از نیمی از خانم های باردار در بیمارستان ها از بی حسی اپیدورال استفاده کرده و حضور متخصص بیهوشی الزامی است. این روش، کاهش درد صد درصدی را به دنبال ندارد.
مهم ترین مزیت اپیدورال آن است که زایمان طبیعی کم درد را به ارمغان می آورد. مادر از تولد فرزند آگاه می شود و فادر به حرکت به اطراف است.
برای انجامش، مادر باید به حالت نشسته بوده و یا به یک سمت دراز بکشد. متخصص بیهوشی، سوزن باریکی را از پایین کمر بیمار به درون ستون فقرات برده و داروی بی حسی را تزریق می کند.
تزریق اپیدورال برای زایمان طبیعی بدون درد، مزایای بسیار دارد. در ادامه به مواردی اشاره می شود:
- بیش ترین مزیت تزریق اپیدورال برای زایمان طبیعی بدون درد ، بی دردی مادر است.
- مادر پس از تزریق اپیدورال، بی حس نمی شود و انقباض عضلات را حس میکند. لذا فقط بی درد می شود.
- عوارضی مثل برش و بخیه ندارد.
- امکان انجام فعالیت های روزانه پس از زایمان بی درد را به مادر می دهد.
- عوارض حداقلی به نسبت بیهوشی کامل دارد.
البته اگر مادر مبتلا به عفونت خون باشد یا در پشت کمر، عفونت داشته باشد، یا مادر از دارو های رقیق کننده خون استفاده کند، یا مادر دارای پلاکت کم باشد، تزریق ایپدورال که برای زایمان بی درد انجام می شود، از دستور کار پزشک خارج می شود. اطلاعات تکمیلی را از فلوشیپ های فوق تخصص درد دریافت کنید.
روش های غیر دارویی زایمان بی درد
هیپنوتیزم
یکی از روش های غیر دارویی زایمان بی درد، استفاده از روش هیپنوتیزم است. برای اولین بار در ایران، مشهد، میزبان بانوی 32 ساله ای بود که در سال 1395، زایمان طبیعی به روش هیپنوتیزم انجام داد. تلاش شد تا ذهن مادر از طریق جدا شدن از فضای اتاق زایمان و انقباض مورد نیاز نوزاد، به سمت مجرای خروجی هدایت شود.
حس درد از بیمار گرفته و شرطی سازی بر روی ذهن مادر از طریق 2 ماما که دانش آموخته رشته هیپنوتیزم بودند، صورت گرفت.
ورزش
با ورزش های گوناگونی می تواند حرکت باز شدن لگن برای زایمان را تسریع و تسهیل کرد. تمرین با توپ در دوران بارداری، در کنار پیاده روی اکیدا توصیه شده است.
ورزش منظم، ماهیچه ها و رباط های لگنی را آماده می کند تا مادران با درد کمتری، وضع حمل کنند.
روش الکساندر
تکنیک الکساندر، صرفا برای زایمان نبوده و بر پایه راحتی استوار شده است. اگر درد مزمن دارید، روش الکساندر توصیه می شود. شیوه صحیح و راحت نشستن برای زایمان، آموزش داده شده و به شما یاد داده می شود که چگونه ماهیچه را شل کنید تا جاذبه زمین، به بیرون آمدن نوزاد کمک کند. ذهن را آماده و آرام کن.
روش لاماز
در روش لاماز، که فراتر از تنفس نام دارد، از متداول ترین روش های زایمان بوده و تلاش گروهی را تشویق میکند. حضور مادر در کنار فردی که او را از لحاظ عاطفی و فیزیکی کمک می کند، توصیه می شود. روش LAMAZE در واقع شما را به چرخیدن و تحرک، ترغیب می کند تا انقباض عضلات بهتر تحمل شود. راحت ترین وضعیت برای مادر، بهترین وضعیت تولد نوزاد است.
روش برادلی
در روش برادلی، که روش مربی گری همسر نام دارد، پدر نوزاد آموزش می بیند که در اتاق عمل چگونه به همسرش کمک کند. همچنین مادر را در دوران بارداری، یاری کند.
روش آب درمانی
در این روش، مادر وان آب شده و حس آرامش پیدا میکند. برای هر بانویی مناسب نیست و لنگ زن باید در وضعیت مناسب باشد. برای مادرانی که چند قلو دارند، اصلا مناسب نیست.
علت درد پس از زایمان چیست؟
بعد از زایمان، تغییرات آناتومیک در بدن مادر رخ می دهد. تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی که در بدن مادر در زمان بارداری اتفاق می افتد، زمینه بروز درد را فراهم می کند. این تغییرات، به حالت پیش از حاملگی برگشته که در این فرآیند، مادر درد هایی را احساس می کند. درد هایی شبیه درد زایمان است و معمولا تا 1 هفته پس از زایمان، ادامه دارد.
درد پس از زایمان ، می تواند گاها مانع شیردهی مادر به نوزاد شود و توانایی مادر برای مراقبت از نوزاد را کاهش می دهد. درد های شدید پس از زایمان خطر افسردگی را افزایش می دهد و به همین دلیل ، کنترل درد پس از زایمان بسیار اهمیت دارد و این موضوعی است که همسران مادران باردار نیز باید به آن توجه کنند.
نقش مادر در داشتن زایمان طبیعی بدون درد
مادر و استرس و دانش او در زایمان طبیعی بدون درد بسیار اهمیت دارد. مخصوصا برای مادرانی که تجربه نخستین زایمان دارند و تجربه ان ها زیاد نیست. موارد زیر برای هدایت مادر جهت زایمان بدون درد یا کم درد کمک می کند:
کسب اطلاع در مورد زایمان
درباره زایمان، اطلاعات خوبی کسب کنید. تلاش کنید درک علمی خود را از زایمان افزایش داده و فرآیند درد و دلایل و روش بر طرف شدنش را از فایل های ویدیویی در اینترنت مشاهده کنید. سعی کنید این اطلاعات را از وبسایت های معتبر کسب کنید. توجه کنید مراجعه به کانال های تلگرامی و پیج های اینستاگرامی اشخاص غیر پزشک، منابع اطلاعات خوبی برای شما نیستند. هر اندازه آگاهی شما درباره زایمان افزایش یابد و اطلاعات علمی بخوانید، ذهنیت شما به زایمان طبیعی کم درد تصحیح می شود.
ورزش در بارداری برای تجربه زایمان راحت
مادرانی که ورزشکار هستند ، تحرک خوبی داشته و تغذیه سالم دارند، بارداری آسان و کم دردی را تجربه می کنند. انجام ورزش و تمرینات مناسب پیش از بارداری، در زمان بارداری و پس از زایمان، الزامی است. هر اندازه عضلات شما قوی تر باشد به خصوص عضلات شکم، عضلات لگن قوی تر باشد، زایمان موفق کم دردی را تجربه خواهید کرد.
چپند نکته دیگر برای کاهش درد زایمان
- شما زمانی کاندید خوبی برای بی دردی هستید که کاندید خوبی برای زایمان طبیعی باشید.
- اگر دوست دارید که کاندید بی دردی در بیمارستان محل زایمان باشید، مراتب را اطلاع بدهید. رضایت آگاهانه بی دردی برای زایمان را خود و همسر در زایشگاه امضا کنید.
- اگر مشکلات جدی ستون فقرات کمری دارید ، مدارک عکس های MRI-CT SCAN مغز و ستون فقرات چه رنگی چه سیاه و سفید را ارائه کنید.
- در زمان زایمان، با قرار دادن بدون نوزاد در کانال زایمان، با کادر درمان همکاری کنید.
- اگر زایمان طبیعی شما ناگهان به زایمان سزارین تغییر می کند، طبق تجویز و تشخیص پزشک است. نگران نشوید. لذا از روش اسپاینال به جای روش ایپیدورال که در بالا توضیح دادیم استفاده خواهد شد.
شاید برایتان مفید باشد : آیا پیاده روی تاثیری در زایمان دارد؟
داروهای طب سنتی برای کاهش درد زایمان
- طب سنتی یا طب سوزنی در کاهش درد پس از زایمان طبیعی یا سزارین، صرفا با تجویز و صلاحدید متخصصان که مجوز فعالیت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارند، در دستور کار مادر قرار بگیرد و از تجویزهای اینترنتی و خودسرانه برای کاهش درد، اکیدا پرهیز شود که سلامت مادر و کودک را به خطر می اندازد.
- اگر مصرف سیاه دانه و روغن سیاه دانه که اثر فوق العاده ای در افزایش سیستم ایمنی بدن دارد و خاصیت فراوانی برای بدن انسان دارد ، به عنوان محرکی برای کاهش درد ، به صورت افراطی مصرف شود، سلامت مادر و نوزاد را تهدید می کند.
- شنبلیله، گل ختمی، خاکشیر، دمنوش برگ ختمی همه تاثیرات خوبی روی کاهش درد زایمان دارند اما مصرف آن ها باید طبق صلاحدید پزشک معالج زنان و زایمان باشد.
مخاطب گرامی
اگر با توجه به اطلاعاتی که در بالا ارائه شده، نظر و دیدگاهی درباره روش های کاهش درد زایمان طبیعی و سزارین دارید، مراتب را از طریق بخش کامنت در انتهای گفتار به اشتراک بگذارید.
لینک این جستار را از طریق کانال هایی که در شبکه های اجتماعی عضو هستید، به اطلاع دوستان و آشنایان به خصوص مادران جوان برسانید. یادمان باشد که اندیشه آگاهانه و ذهن خلاق که داده های درستی از زایمان و مراقبت های پس از آن در اختیار دارد، روی نگرش شما به درد و حس درد، تاثیر شگرفی دارد. لذا ، درست اندیشیدن را تمرین کنیم.
یک پاسخ
ممنونم از توضیحات خوب شما،