فشار خون بارداری در بعضی از خانم ها بوجود می آید و منظور از فشار خون در بارداری فشار ۱۳/۸ و بالاتر است که اگر تنظیم نشود برای مادر و جنین مشکلات زیادی بوجود می آورد . در سری مقالات اطلاعات بارداری نی نی ناش به موضوع فشار خون بارداری پرداخته ایم در ادامه همراه ما باشید.
دلایل زیادی برای ایجاد فشار خون بارداری وجود دارد مانند :
- اضافه وزن و چاقی
- سابقه ی خانوادگی
- دیابت بارداری
- مصرف الکل و سیگار
- سن
- بارداریهای چند قلویی
- اولین بارداری
- بارداری با لقاح آزمایشگاهی
- کم تحرکی
علائم ایجاد فشار خون بارداری
وزن گرفتن سریع و ناگهانی ، فشار بالا ، تورم دست و صورت و پاها ، پروتیین در ادرار می توانند از علائم فشار خون بارداری باشند . علائم دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از : سردرد ، درد شکم ، کاهش یا عدم ادرار ، سرگیجه و حالت تهوع و لکه جلوی چشم .
عوامل ایجاد فشارخون بارداری
۰ سن : مهمترین عامل ایجاد بیماریهای مختلف در بارداری سن است . خانم های بالای ۳۵ سال بیشتر در معرض بیماریها از جمله فشارخون بارداری است .
۰ سبک زندگی : یکی دیگر از عوامل خطرساز در بارداری و سبک زندگی است . کم تحرکی و اضافه وزن و چاقی از این جمله اند .
۰ نوع بارداری : خانم هایی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند و چندقلو باردار می شوند و همچنین کسانیکه از روش های لقاح آزمایشگاهی باردار می شوند در معرض فشار هستند .
انواع فشار خون بارداری
فشار خون در بارداری به سه دسته تقسیم می شود :
۰ فشار خون مزمن : این نوع فشار از قبل بارداری وجود دارد و با دارو قابل کنترل است .
۰ فشار خون بارداری : همانطور که پیداست در بارداری ایجاد می شود . این نوع از فشار در هفته ۲۰ بارداری ایجاد می شود و اگر دیرتر تشخیص داده شود تبدیل به پره آکلامپسی می شود .
۰ فشار خون مزمن همراه با پره آکلامپسی : خانم هایی که قبل از بارداری مبتلا به فشار هستند ، در دوران بارداری به پره آکلامپسی مبتلا می شوند و ممکن است با بیشتر شدن سن بارداری پروتئین ادرار و دیگر عوارض نیز تجربه شود .
فشار خون پائین در بارداری
بعضی خانم ها با شروع بارداری دچار افت فشار خواهند شد . سردرد ، سرگیجه ، حالت تهوع و بدن سرد از علائم فشار پایین است .
عوارض فشار خون بارداری
از عوارض فشارخون بالا در بارداری می توان به پره آکلامپسی و سندروم همولیزاشاره کرد .
پره آکلامپسی : این عارضه اگر کنترل نشود می تواند به اندام های حیاتی مانند مغز و کلیه ها آسیب جدی بزند . علایم آن عبارتند از سردرد و دردهای بالای شکم ، استفراغ و تهوع ، مشکل تنفس ، لکه و تغییر بینایی ، تورم دست و صورت .
سندروم همولیز : مبتلا شدن به فشار در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا به سندروم همولیز را افزایش دهد . این سندروم از افزایش آنزیم های کبدی و تعداد کم پلاکت ها خبر می دهد . علایم آن موارد زیر را شامل می شود :
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد و درد بالای شکم
- اگر فشار کنترل نشود این سندروم می تواند به اندام های حیاتی مانند کلیه ها و مغز آسیب برساند .
- زایمان زود رس
- جداشدن زودرس جفت
- مرگ جنین قبل از تولد
- محدودیت رشد داخل رحمی
فشار خون بالا در بارداری در رشد جنین تاثیر گذاشته و باعث وزن کم نوزاد هنگام تولد می شود . با این تفاسیر گاهی ممکن است احتمال زایمان زودرس برای جنین و مادر افزایش یافته و برخی موارد ضروری باشد .
جلوگیری از فشار خون بالا در بارداری
چند عامل می تواند در جلوگیری از فشار بالا در بارداری کمک کند:
- کنترل وزن و جلوگیری از چاقی
- تغذیه و ورزش مناسب
- خودداری از مصرف سیگار والکل
- مصرف کافی نمک برای جلوگیری از فشار خون
- در کنترل فشار ، استرس تاثیر زیادی دارد ، اگر استرس دارید می توانید از ورزشهایی مانند یوگا و مدیتیشن بهره ببرید .
تشخیص فشار خون بارداری
همانطور که گفته شد فشار بالای ۱۳ روی ۸ در بارداری را فشار خون بارداری می گویند . اگر فشار در هفته ۲۰ بارداری بالا باشد پزشک درخواست آزمایش ادرار می دهد تا بفهمد مادر باردار مبتلا به پره آکلامپسی شده یا نه . پره آکلامپسی یک بیماری خطرناک است که کلیه ها چشم ها و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد . پروتیین ادرار نیز از علایم این بیماریست . اگر پزشک این بیماری را تشخیص ندهد و فشار زیاد بالا نباشد ، خانم حامله دچار فشار است . همچنین اگر قبل از هفته ۲۰ دچار فشار باشد دچار فشار مزمن است و با فشار بارداری متفاوت است . فشار خون اکثرا در مادران زیر بیست سال و بالای چهل سال اتفاق می افتد و ممکن است در بارداریهای بعدی هم ایجاد شود . اگر مایلید راجع به بهترین سن برای بارداری و عوارض بارداری در سنین مختلف بدانید بر روی های موجود کلیک کنید.
تاثیر فشار خون بارداری بر سلامت مادر و جنین
ای موضوع در دوران بارداری تاثیرات زیادی بر سلامت مادر و جنین دارد . مادرانیکه به این بیماری دچار می شوند معمولا حالت خفیفی از این بیماری را تجربه خواهند کرد و با پایان بارداری این بیماری هم از بین خواهد رفت . البته با مبتلا شدن به این بیماری مادر باردار بیشتر مستعد پره آکلامپسی خواهد بود . در صورتیکه مادرعلائم این بیماری را داشته باشد و یا علائم جداشدن جفت مانند لکه بینی و یا خونریزی واژینال و درد رحم باید سریعا به پزشک مراجعه کند . در صورت ابتلا به فشار در دوران بارداری مادر در معرض عوارض بارداری مانند زایمان زودرس و تولد زودرس و مرگ جنین و رشد محدود جنین در داخل رحم قرار خواهد گرفت .
عوامل خطرساز فشار خون بارداری
فشار در بارداری می تواند از دریافت خون کافی در جفت جلوگیری کند و باعث شود جنین کمتر وزن بگیرد البته این عوارض به ندرت اتفاق می افتد و عبارتند از جدایی جفت ، تشنج مادر ، مشکلات کبدی و کلیوی ، مشکلات انعقادی خون و بدنیا آمدن نوزادان نارس .
زمان مراجعه به پزشک
اگر دچار این علایم شدید سریع به پزشک مراجعه کنید :
- وزن گرفتن سریع
- تورم در دست ، پا ، صورت و انگشتان
- سردرد شدید که با استامینوفن برطرف نشود .
- لکه بینی در جلوی چشم
- زنگ زدن گوش
- کم تحرک شدن جنین
- خونریزی واژن
- حالت تهوع و استفراغ شدید
اقدامات پزشکی برای فشار خون بارداری
اگر پزشک تشخیص دهد فرد باردار به فشار مبتلا شده ابتدا مایع آمنیوتیک را بررسی می کند سپس با انجام سونوگرافی و آزمایش پروفایل بیوفیزیکال به بررسی سلامت جنین می پردازد چرا که فشار بالا در جریان خون جفت موثر است . اگر مشکلی وجود داشته باشد پزشک سونوگرافی داپلر را تجویز می کند تا جریان خون جنین را بررسی کند . اگر پزشک تشخیص پره آکلامپسی را دهد درخواست آزمایش خون و ادرار را می دهد تا از وجود آن اطمینان حاصل کند . اگر بیماری قبل از ۳۷ هفتگی تشخیص داده شود به مادر استراحت داده می شود و از فعالیت بدنی زیاد منع می شود و اگر فشارخون خیلی بالا باشد دارو داده می شود گاهی هم ممکن است در بیمارستان بستری شود . اگر هم شرایط بسیار بد باشد و فشار شدید باشد احتیاج به زایمان سزارین و یا القای زایمان هست . اگر فردی به فشار در برهه بارداری مبتلا شده باشد تا چند هفته بعد از زایمان به خودی خود از بین می رود اما اگر از بین نرود دچار فشار مزمن شده است .
حدود فشار خون بارداری
در دوران بارداری طبیعی است که فشار کمی تغییر کند چون قلب مجبور است خون بیشتری پمپاژ کند تا بتواند به جنین و جفت خونرسانی کند . این خون تولید شده اضافی باید اکسیژن و مواد مغذی را به جنین برساند . در این زمان هورمون پروژسترون دیواره ی رگ ها را شل می کند و فشار کاهش می یابد . در اواخر بارداری این فشار به حالت عادی بر می گردد . اگر فشار خون در این برهه از حالت عادی بالاتر برود تحت نظر بیشتری قرار خواهید گرفت .
فشار با دو عدد نشان داده می شود . مثلا ۱۲۰روی۸۰ اولی فشاریست که خون هنگام انقباضات قلب دارد به عبارتی سیستولیک . دومی فشارخون در حال استراحت قلب است . فشار طبیعی ۱۱۰ روی ۷۰ و ۱۲۰ روی ۸۰ است . اگر این مقدار بالا برود احتمال پره اکلامپسی شدن وجود دارد . البته این احتمالات باید با توجه به سابقه فرد اندازه گیری شود .
داروی فشار خون در بارداری
بسیاری از داروهای فشارخون خطر چندانی ندارند . اما اگر در این دوران نیاز به داروی فشار دارید مطمینا پزشک بی خطرترین آنها را انتخاب خواهد کرد .
اقدامات لازم جهت کاهش عوارض فشار خون بارداری
در این دوران بهتر است بیشتر از همیشه مراقب خود باشید .
۰ با پزشک به طور مرتب ملاقات داشته باشید .
۰ تحرک و فعالیت کافی داشته باشید .
۰ رژیم و تغذیه مناسب داشته باشید .
۰ اگر داروی فشارخون مصرف می کنید حتما به اندازه تجویز شده توجه کنید .
سخن آخر
اگر فشارخون در دوران بارداری ایجاد شود با پایان بارداری نیز از بین خواهد رفت . فشار خون یکی از دلایل اصلی مرگ و میر مادران است پس احتیاج به مراقبت و اندازه گیریهای منظم دارد . به طور کلی در دوران بارداری به مراقبتهای بیشتری نیاز است . سعی کنید همه ی توصیه های پزشک را جدی بگیرید .
