اگر خانمی که زیر سی و پنج سال سن دارد بعد از یکسال برقراری روابط جنسی و پیشگیری از باردار شدن گفته می شود این خانم نابارور است . درباره ی خانمهای بالای سی و پنج سال این رقم به شش ماه می رسد . ناباروری ممکن است از زن یا مرد باشد البته ناباروری با تشخیص به موقع و درمان درست رفع خواهد شد . بسیاری از مردان و زنان نابارور با درمان به موقع و یا حتی بدون درمان نیز بارور شده اند . با معایناتی که قبل از بارداری انجام خواهد شد می توان شانس بارداری را تخمین زد و اگر مشکلی هم وجود داشته باشد آن را هر چه زودتر از بین برد . در این مقاله نی نی ناش ناباروری و روش های درمان ناباروری را مورد بررسی قرار می دهیم و در مورد آن صحبت می کنیم.
علل ناباروری در زنان
ناباروری در زنان علل زیادی دارد از جمله ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد .
- اختلالات تخمک گذاری
- تغئیر در دوره ی عادت ماهانه
- عادت ماهانه ی غیر طبیعی
- عادت ماهانه ی نامنظم
- نداشتن عادت ماهانه
اگر چنین مشکلاتی دارید و قصد بارداری دارید حتما برای یافتن علت و درمان آن به پزشک مراجعه کنید .
تغییرات هورمونی در زنان
علاوه بر علائم ذکر شده در بالا ، علائمی هم وجود دارند که نشانه ای از تغئیرات هورمونی در آنهاست . این علائم عبارتند از
- ایجاد جوش و آکنه
- کاهش یا افزایش میل جنسی
- افزایش وزن
- رشد موهای زاید
- ریزش مو
- ترشح مایع شیری رنگ از نوک پستانها
- درد هنگام مقاربت
علل و علائم ناباروری
علائم گفته شده در ادامه هیچ علائم خاصی ندارند . همانطور که گفتیم یکی از علل شایع ناباروری اختلال در تخمک گذاری است و این یعنی تخمک آزاد نمی شود . حتی سندروم تخمدان پلی کیستیک هم از دیگر دلایل ناباروری است . لوله های رحمی هم اگر دچار مشکل شده باشند باعث ناباروری می شوند . گاهی این لوله ها به دلایل مختلفی مانند جای زخم ، عفونت و آندومتریوز مسدود می شوند . ترشحات دهانه ی رحم گاهی ممکن است باعث شوند اسپرم ها به خوبی حرکت نکنند و لقاح صورت نگیرد . ناتوانی تخمک لقاح یافته برای لانه گزینی هم دلیل دیگری است برای ناباروری . چاقی و لاغری ، استعمال دخانیات ، سن بالای ۳۵ سالگی نیز باعث ناباروری خواهند شد .
علائم ناباروری در مردان
مشکلات ناباروری در مردان تا وقتی اقدام به بچه دار شدن نکنند مشخص نمی شود . علائم ناباروری عبارتست از
- کاهش میل جنسی
- تورم و درد بیضه ها
- مشکلات نعوظ و انزال
- سفت بودن بیضه ها
- تغییر رشد موها
علائم ذکر شده دلایل زیادی دارند . بیشترین دلیلی که وجود دارد مربوط به اسپرم است . تعداد ، تحرک کم ، شکل غیر طبیعی ، انسداد مجاری اسپرم ها از دلایل ایجاد مشکل است . اصولا مردان در ۴۰ سالگی به بالا بارور نخواهند شد .
روشهای درمان ناباروری
با وجود پیشرفتهای زیادی که در علم پزشکی وجود دارد ناباوری تقریبا غیر ممکن است . با استفاده از روشهای کمک باروری و داروهای مختلف این مشکل حل شده است . امروزه برای درمان ناباروری راههای مختلفی وجود دارد . پزشک بعد از بررسی آزمایشها و سونوگرافی های لازم با زوجین درباره ی راه درمان مناسب با آنها گفتگو می کند . در ابتدا روشهایی که ضرر کمتری برای فرد دارند در نظر گرفته می شود اگر نتیجه رضایت بخش نبود از روشهای دیگر استفاده می شود .
درمانهای دارویی
با تشخیص اینکه تغییرات هورمونی عامل ناباروری باشد پزشک درمان با دارو را تجویز خواهد کرد چرا که مصرف این داروها به سیستم تولید مثل زن و مرد کمک کرده و عملکرد بهتری را ایجاد می کند .
تلقیح داخل رحمی یا آی یو آی
اگر اسپرم توان رسیدن به تخمک را نداشته باشد با استفاده از ابزار خاصی اسپرم را از طریق واژن به رحم زن تزریق می کنند این روش را تلقیح داخل رحمی می گویند .
جراحی
اگر لوله های رحم مسدود شده باشد یا زن دارای مشکلاتی مانند کیست تخمدان ، فیبروم ، آندومتریوز ، مشکلات دهانه ی رحم باشد با عمل جراحی لاپاراسکوپی و یا جراحی باز برطرف کند .
روش های کمک باروری
اگر سایر روشها نتیجه بخش نباشند این روش به کمک پزشکان می آید . در این روش اسپرم و تخمک در شرایط آزمایشگاهی و خارج از رحم با هم تلقیح شده و رویان خارج از بدن رشد پیدا می کند به این روش آی وی اف یا همان لقاح خارج از رحم گفته می شود که از متداول ترین روشهای کمک باروری است . یکی از اقسام این روش ، روش میکرواینجکشن است که در آن اسپرم به تخمک تزریق می شود .
روشهای دیگری نیز هم وجود دارند که برای کمک به درمان ناباروری انجام می شوند مثلا اگر عملکرد تخمدان خوب نباشد فرد می تواند از تخمک اهدایی استفاده کند یا اگر با باردارشدن سلامت فرد به خطر بیفتد ، می تواند از رحم اجاره ای استفاده کند .
میزان موفقیت روش های کمک باروری
هیچ کدام از روشهای کمک باروری تضمین کننده ی باروری نیست و ممکن است مجبور شوید همه راهها را امتحان کنید و این بسیار هزینه بر است . پزشکان معتقدند اگر این روشها تا سه بار انجام شود ممکن است نتیجه دهد اما پس از آن باید روش های دیگر را هم امتحان کرد . در درمان ناباروری عواملی دخیل هستند که می توانند بر آن تاثیر بگذارند . از جمله ی آنها می توان به سن فرد ، علت ناباروری و کیفیت خدمات اشاره کرد . همانطور که می دانید با بالا رفتن سن شانس باردارشدن پائین می آید و ممکن است روشهای کمک باروری نتیجه بخش نباشد اگر سن فرد بالای ۴۰ سال باشد می توان از روش تخمک اهدایی استفاده کرد که تا درصد بالایی می توان به آن امیدوار بود . برای موفقیت در باروری چند نکته را رعایت کنید . از مصرف مواد الکلی و کافئین دار دوری کنید . سیگار را ترک کنید . رژیم غذایی و تحرک کافی داشته باشید . از اضطراب و استرس دور باشید .
ناباروری با علت نامشخص
وقتی زوجین با سن زیر ۳۵ سال پس از یکسال رابطه ی جنسی محافظت نشده و افراد بالای ۳۵ سال پس از شش ماه رابطه ی جنسی محافظت نشده باردار نشوند به آن ناباروری با علت نامشخص گفته می شود . درناباروری با علت نامشخص تخمک گذاری منظم لوله ها باز نبود آندومتریوز طبیعی بودن اسپرم در مرد و طبیعی بودن تمام آزمایشهای قبل از بارداری وجود دارد . اساسا با انجام آزمایش های بیشتر پزشک می تواند علت را تشخیص دهد . سه عامل وجود دارد که می تواند دلیل ناباروری نامشخص باشد .
عوامل ایمونولوژیک
ممکن است سیستم ایمنی بدن زن طوری باشد که در برابر اسپرم واکنش نشان دهد یعنی باعث کم تحرکی و بهم چسبیدن اسپرم ها شود .
ناهنجاریهای مربوط به رحم
وجود نقص در لوله های رحم و یا آندومتریوز باعث می شود که گاهی عملیات تخمک گذاری به درستی انجام نشود .
عفونت ها
بعضی باکتریها وجود دارند که حتی با انجام آزمایشها نیز مشخص نمی شوند و می توانند علت ناباروری نامشخص باشند .
ناتوانی اسپرم برای نفوذ در تخمک
گاهی اوقات اسپرم ها سالم هستند اما برای لقاح توانایی ندارند .
ناهنجاریهای فاز لوتئال
در هنگام تخمک گذاری مرحله ای وجود دارد که تخمک از تخمدان جدا می شود این مرحله فاز لوتئال نام دارد . ممکن است در این مرحله ناهنجاریهایی مانند سطح پایین هورمون پروژسترون ، نقص آندومتریوز و غیره وجود داشته باشد .
آزاد نشدن تخمک
گاهی به دلیل آزاد نشدن تخمک درون فولیکول ، تخمک تبدیل به جسم زرد می شود و در آنجا باقی می ماند .
غیرطبیعی نبودن تخمک
گاهی وجود تخمک با ساختار غیرطبیعی و وجود ناهنجاریهای کروموزومی باعث ناباروری می شود .
به نظر می رسد عوامل روان شناختی نیز بر ناباروری تاثیر بگذارد . این نظریه از آنجا سرچشمه می گیرد که همه ی فرمانها توسط مغز داده می شود و گویا این فرمان را هم مغز صادر می کند . البته هنوز صحت این موضوع ثابت نشده است .
درمان ناباروری با علت نامشخص
در بسیاری از موارد ناباروری با علت نامشخص ممکن است بدون هیچ درمانی بارور شود اما در برخی موارد ممکن است حدود سه سال طول بکشد تا فرد باردار شود . اولین درمان بررسی علت ناباروری است که اکثرا جواب گرفته می شود . اما با تشخیص علل ناباروری و درمانهای آن به وسیله ی دارو و نیز عملهای جراحی می توان به باردارشدن امیدوار شد .
سخن آخر
برای درمان ناباروری روشهای مختلفی وجود دارد که بسته به شرایط هر شخص انجام می شود . این روشها هر کدام مراحل خاص خود را دارد که باید با نظر پزشک پی گیری شود . در هر حال سعی کنید همیشه بهترین زمان برای باردارشدن را انتخاب کنید تا اگر به مشکلی برخوردید زمان برای رفع مشکل وجود داشته باشد .
