انجام آزمایشها و غربالگریها و سونوگرافیها از مراقبتهای دوران بارداری هستند که بسیار مهم می باشند و زنان باردار را در داشتن یک بارداری سالم یاری می دهند . یکی از سونوگرافی های دقیق این دوران سونوگرافی آنومالی اسکن است که در سه ماهه ی دوم بارداری انجام می شود . این سونوگرافی معمولا در هفته ی ۱۸ تا ۲۲ بارداری انجام می شود . و خانم های باردار در صورت تمایل می توانند آن را انجام دهند . سونوگرافی آنومالی اسکن جهت بررسی رشد جنین صورت می گیرد که در آن اندازه دورسر ، دور شکم و استخوان ران جنین اندازه گیری خواهد شد . همچنین در سونوگرافی بارداری آنومالی اسکن استخوانها قلب مغز کلیه ها نخاع صورت و شکم جنین بررسی خواهد شد . ادامه مقالات نی نی ناش گروه بارداری بخوانید.
در آنومالی اسکن چه نارسایی هایی بررسی می‌شود؟
سونوگرافی آنومالی در هفته 18 می توان ۱۱ نوع اختلال را تشخیص داد همچنین بیماریهای زیادی مانند آنانسفالی ، شکاف لب ، نارسایی قلب ، فتق دیافراگم ، فتق ناف ، آژنزی کلیه ها ، سندروم پاتو و سندروم ادوارد ، دیسپلازی اسکلتی و … تشخیص داده می شود . نکته ی قابل توجه در سونوگرافی اسکن آنومالی این که در این نوع از سونوگرافی همه ی اختلالات و ناهنجاریها نشان داده نمی شوند به همین دلیل ممکن است نوزاد با اختلالات مختلف بدنیا بیاید که در انومالی اسکن نشان داده نشده است . از آنجا که در سونوگرافی آنومالی اسکن یک سری اختلالات مشخص می شود و برای آن درمان انجام می شود بهتر است همه ی خانم ها آن را انجام دهند اما انجام آن ضروری نیست .
بیشتر بخوانید : آزمایش غربالگری برای چه هستند؟
موارد بررسی سونوگرافی آنومالی اسکن
همانطور که قبلا گفته شد در سونوگرافی آنومالی اسکن موارد زیادی بررسی خواهد شد که در اینجا مهمترین این موارد را بررسی خواهیم کرد .
۰ ساختار سر جنین
بررسی مشکلات مغز جنین که نادر است .
۰ صورت جنین
بررسی شکاف لب و شکاف کام که در سونوگرافی دیگر نمی توان آنها را دید .
۰ ستون فقرات جنین
استخوان ستون فقرات از لحاظ طولی و عرضی بررسی می شود تا مشخص شود که استخوانها همتراز هستند و یا پوست روی کمر را گرفته است یا نه . این مورد جهت بررسی نقص لوله های مادرزادی است .
۰ قلب جنین
اجزای قلب جنین یعنی دهلیزها و بطن ها باید هم اندازه باشند و با هر ضربان دریچه ی قلب باز و بسته شود . مورد دیگری که بررسی می شود وریدها و سرخرگها است .
۰ معده ی جنین
اگر حباب سیاهرنگی در معده مشاهده شود نشانه باز بودن لوله ی گوارش است چرا که جنین مقداری از مایع آمنیوتیک که دورش را فراگرفته است می خورد و به صورت حباب سیاه رنگی نمایان می شود .
۰ کلیه ی جنین
بررسی وجود هر دو کلیه و ادرار در مثانه بررسی خواهد شد .
۰ بازوها ، ران ها ، دست ها و پاهای جنین
بررسی سالم بودن دست ها و پاهای جنین بررسی می شود همچنین تعداد انگشتهای دست و پا ، اگر تعداد انگشتها زیادتر یا کمتر باشد نشانه ای از وجود ناهنجاری در قسمتهای مختلف بدن است .
۰ دیواره ی شکم جنین
اندامی که در داخل شکم قرار دارند بررسی می شود و جفت و بند ناف و مایع آمنیوتیک هم بررسی می شود .
۰ وضعیت و محل قرار گرفتن جفت
جفت ممکن است در دیوار خلفی رحم باشد یا دیواره ی قدامی . اگر قدامی باشد با عنوان فوندال و اگر خلفی و پایین دهانه ی رحم باشد جفت تحتانی گفته می شود . تشخیص جفت سرراهی قبل از هفته ی بیستم است که باید در سه ماه سوم بارداری سونوگرافی دیگری انجام شود تا وضعیت جفت بررسی شود .
بیشتر بخوانید : سونوگرافی ان تی برای چیست؟
تشخیص نقص ها در اسکن آنومالی
در سونوگرافی آنومالی اسکن یک سری اختلالات باید تشخیص داده شود . بعضی اختلالات هستند که خیلی جدی اند و مرکگ جنین را در پی دارند و بعضی دیگر قابل درمان هستند از این رو متخصص سونوگرافی انها را به پزشک اطلاع می دهد تا به محض به دنیا آمدن نوزاد آنها را درمان کند . اختلالاتی که قابل تشخیص هستند عبارتند از آنانسفالی ، نقص لوله ی عصبی ، مشکلات دست و پا و شکم و کلیه . اما مشکلات قلبی عروقی ، فتق دیافراگم و انسداد دستگاه گوارش ممکن است تشخیص داده نشوند به همین دلیل نیاز است سونوگرافی دوباره تکرار شود . البته تشخیص ندادن این موارد ممکن است به خاطر چاقی مادر باشد و یا وضعیت قرار گرفتن نوزاد .
در صورت تشخیص نقص ها چه کار کنیم ؟
اگر نقص ها در سونوگرافی آنومالی اسکن تشخیص داده شوند متخصص سونوگرافی آن را به پزشک اطلاع خواهد داد تا در صورت تشخیص پزشک درمان شروع شود . مثلا بیماریهایی که در شکم مادر قابل درمان باشند و یا بیماریهایی که بعد از تولد باید بلافاصله درمان شوند . در صورتیکه نقص هاسی جدی وجود داشته باشد پزشک تشخیص پایان بارداری را خواهد داد که این موضوع برای پدر و مادر سخت است .
لزوم انجام سونوگرافی آنومالی اسکن
اینکه سونوگرافی آنومالی اسکن انجام شود یا نه به تصمیم پدر و مادر بستگی دارد چرا که این سونوگرافی جهت بررسی رشد اندامها و تشخیص وجود ناهنجاریها قبل از تولد می پردازد و لزومی ندارد که حتما انجام شود اما بهتر آن است که کسانیکه تا هفته ی ۲۰ هیچ سونوگرافی را انجام نداده اند آنومالی اسکن را انجام دهند تا در صورت وجود مشکل آنرا برطرف کنند و در آینده نیز دچار مشکل نشوند .
تفسیر آنومالی اسکن
تفسیر نتایج سونوگرافیها و آزمایشات معمولا به عهده ی پزشک مراقب شماست . نکته ی مهم آن است که در سونوگرافی آنومالی اسکن وجود ناهنجاریهایی که در اندامها وجود دارند نشان داده می شود و مشکلات ژنتیکی قابل بررسی نیستند .
غیر طبیعی بودن نتایج آنومالی اسکن
اگر نتیجه ی آنومالی اسکن غیر طبیعی باشد و وجود نقصی در آن تشخیص داده شود ختم بارداری قانونی است در صورت وحود مشکل جزیی قابل درمان می باشد .
عوارض سونوگرافی آنومالی اسکن
تاکنون عوارضی با انجام سونوگرافی آنومالی اسکن گزارش نشده است و انجام آن نه برای مادر و نه برای جنین ضرری نداشته است .
تفاوت غربالگری و آنومالی اسکن
همانطور که می دانید غربالگری ها مجموعه ای از آزمایشها و سونوگرافیها هستند که در طول دوران بارداری انجام می شوند اما سونوگرافی آنومالی اسکن جزیی از این غربالگریهاست که در هفته ی ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام خواهد گرفت .
چگونگی انجام انومالی اسکن
در وقت تعیین شده یعنی در هفته ی ۱۸ تا ۲۲ بارداری باید برای انجام آنومالی اسکن اقدام کنید برای انجام سونوگرافی آنومالی اسکن نیاز به خوردن آب نیست . روی تخت به پشت دراز بکشید متخصص با زدن ژل و کشیدن پروپ دستگاه روی شکم تصاویر سیاه و سفیدی روی مانیتور ایجاد می کند و تا زمانی که تصویر واضح شود این کار را ادامه خواهد داد . زمان تقریبی انجام سونوگرافی ۳۰ دقیقه ست که اگر مادر دچار اضافه وزن باشد یا جنین وضعیت نامناسبی نداشته باشد انجام آن دشوار می شود .
سخن آخر
هر چند گفته شده انجام سونوگرافی آنومالی اسکن واجب نیست اما بنا بر احتیاط بهتر است آن را انجام دهید تا از سلامت نوزاد خود آگاه شوید چرا که اگر ناهنجاری در جنین وجود داشته باشد و بدون آگاهی از وجود آن نوزاد بدنیا بیاید برای پدر و مادر و کودک مشکلات زیادی را در پی خواهد داشت .
