پزشکان توصیه می کنند در طول دوره بارداری خصوصا سه ماه اول از مصرف دارو پرهیز کنند البته همه ی داروها خطر خاصی ندارند اما چون از طریق جریان خون به جنین منتقل می شود بهتر است استفاده نشود . بنابراین وقتی متوجه باردار بودن خود شدید حتما به پزشک مراجعه کنید و درباره ی مصرف داروهای خود با او مشورت کنید . در این مقاله نی نی ناش اثرات دارو در بارداری را بیان میکنیم و داروهای مضر را معرفی خواهیم کرد . تا انتها همراه ما باشید.
داروهای بی خطر در بارداری کدامند؟
بر اساس نظر پزشکان بعضی از داروها جز داروهای بی خطر در دوران بارداری هستند . این داروها عبارتند از
- داروهای آسم
- داروهای آلرژی
- داروهای اچ آی وی
- داروهای بدون نسخه
- داروهای فشارخون بالا
- داروهای سوزش قلب
- استامینوفن ها و آنتی بیوتیک ها
در صورتیکه داروی خاصی مصرف می کنید حتما باید به پزشک اطلاع دهید چرا که ممکن است این دارو برای جنین خطرناک باشد و پزشک بتواند آنرا با داروی دیگری جایگزین کند . بسیاری از داروها فقط در سه ماه اول بارداری برای جنین خطرناک هستند و برای ماههای بعدی خطری ندارند .
داروهایی که در بارداری ضرر دارند!
بعضی از داروها هستند که خطر نقص مادرزادی را در جنین ایجاد می کنند . این داروها معمولا داروهای بدون نسخه هستند مانند
- داروهای ضد سرماخوردگی و ضد سرفه ،
- داروهای ضد صرع ،
- پاروکستین برای درمان افسردگی ،
- لیتیوم برای درمان افسردگی دو قطبی
- داروهای ضد اضطراب
- وارفارین برای جلوگیری از لخته خون
- متوترکسات برای درمان ورم مفاصل
- فنیل افرین داروهای ضد احتقان هستند که در سه ماهه ی اول بارداری توصیه نمی شود .
- آکنه ایزوترتینویین پزشکی که باعث نقص مادرزادی می شود
مصرف آنتی بیوتیک ها و الکل چه تاثیری بر بارداری دارد؟
در دوران بارداری مصرف اسید فولیک بسیار مهم است و برای مصرف سایر مولتی ویتامینها باید با پزشک مشورت شود .
مصرف سایر مخدرها در دوران بارداری ممنوع است چون مستقیم به جنین منتقل می شود و خطرات زیادی را به همراه دارد . یکی از این خطرات زایمان زودرس است . از دیگر عوارضی که مصرف الکلها و مخدرها دارند می توان به نقص های مادرزادی ، تولد نوزاد با وزن کم ، اختلالات سندروم الکل ، جراحات جفت ، سقط جنین و مشکلات رفتاری و رشد جنین اشاره کرد .
طبقه بندی داروها در دوران بارداری
مصرف دارو در دوران بارداری بر اساس تاثیراتی که روی بدن مادر دارند به پنج دسته تقسیم می شوند .
داروهای گروه آ
داروهایی که در این دسته قرار می گیرند داروهایی هستند که در دوران بارداری ضرر ندارند : فروس سولفات ، ویتامین ب و ب ۶ ، اسید فولیک و مولتی ویتامین از جمله این داروها هستند .
داروهای گروه بی
داروهای این دسته خطری برای جنین ندارند ولی باید تحت نظر پزشک مصرف شوند . آموکسی سیلین ، آزیترومایسین ، پنی سیلین و …از این داروها هستند .
داروهای گروه سی
این داروها اثرات جانبی روی جنین دارند و مانند داروهای گروه بی تاثیرات نامشخصی دارند . استامینوفن کدئین ، امپرازول ، بتامتازون ، قرص ترامادول ، پیروکسیکام در این دسته قرار دارند .
داروهای گروه دی
این دسته از داروها روی جنین تاثیر دارند اما چون مادر و جنین در وضعیت بدی قرار دارند پزشک آنها را تجویز می کند چون اگر مصرف نشوند عوارض بیشتری خواهند داشت . آ اس آ ، آسپیرین ، ایمی پرامین ، آلپرازولام در این دسته قرار دارند .
داروهای گروه ایکس
این دسته از داروها برای جنین خیلی خطرناک هستند و مصرف آنها در دوران بارداری ممنوع است . چرا که باعث ایجاد اختلال و ناهنجاریها در نوزاد خواهد شد . ارگوتامین سی ، استروژن کونژوگه ، ایزو ترتینوئین ، تالیدومید و غیره در زمره ی این داروها هستند .
داروهای مسکن در دوران بارداری
بهترین درمان درد در دوران بارداری استفاده از کیسه ی آب سرد و استراحت هست اما با مجوز پزشک می توان از بعضی از داروها نیز استفاده کرد مانند استامینوفن . انواع دیگر مسکن ها می توانند باعث کاهش مایع آمنیوتیک و فشار روی بند ناف شوند . دیگر مسکن ها مانند آسپرین خطر سقط جنین را در پی دارند .
داروهایی برای درمان یبوست
پزشکان توصیه می کنند در طول دوران بارداری مصرف میوه جات و سبزیجات را افزایش دهید و ورزش های مناسب دوران بارداری را انجام دهید تا از مبتلا شدن به یبوست جلوگیری شود . در صورتیکه به یبوست شدید مبتلا شدید پزشک ملین فیبر حجیم را تجویز خواهد کرد . همچنین برای سوزش سردل زنان باردار داروهای بدن نسخه بهتر است چرا که عوارض کمتری دارند .
داروهای موثر در درمان عفونت در بارداری
دارویی که در درمان عفونت موثراست و گزارشی از تاثیر آن بر نوزاد دیده نشده پنی سیلین است که می توان در عفونتهای گلو و عفونتهای ادراری تحت نظر پزشک از آن استفاده کرد . داروهای مانند تتراسایکلین و داکسی سایکلین بهتر است در این دوران مصرف نشود چرا که باعث تغییر رنگ دندان نوزاد خواهد شد . عفونت مخمر نوع دیگری از عفونت است که برای جنین خطری ندارد و میتوان از پماد واژن به مقدار کم از آن استفاده کرد . همچنین بهتر است از قرصهای خوراکی استفاده نکرد چون مواردی از نقص مادرزادی در آنها دیده شده است این قرصها دیفلوکان یا فلوکونزاول هستند . البته آنها در دوران شیردهی بی خطر می باشند .
داروهای مناسب برای درمان سرماخوردگی در دوران بارداری
سرماخوردگی بیماری هست که ممکن است خانم باردار در طول دوران بارداری آنرا تجربه کند . داروهای بدون نسخه بهترین گزینه برای درمان سرماخوردگی می باشند . قرصهای ترکیبی هم در این دوران می توان استفاده کرد اما حتما باید تحت نظر پزشک باشد . بهتر است در دوران بارداری اگر دچار سرماخوردگی شدید استراحت و نوشیدن مایعات فراوان را فراموش نکنید .
داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب در دوران بارداری
همانطور که گفته شد مصرف دارو در دوران بارداری بهتر است هیچ دارویی استفاده نشود و از راههایی که نیاز به مصرف دارو ندارند استفاده شود مانند مشاوره ، شرکت در دورهمی ها ، پیاده روی و ورزشهای مناسب . به هر حال اگر دچار افسردگی شدید هستید پزشک این داروها را برای شما تجویز خواهد کرد . دزی پرامین ، نورتریپتیلین ، ایمی پرامین و آمی تریپتیلین . داروها به موازات اینکه در چه دورانی هستید مثلا بارداری یا شیردهی ، عوارض نشان می دهد یعنی ممکن است دارویی که در دوران بارداری مضر است در دوران شیردهی خطری نداشته باشد . مصرف داروی پاروکستین در دوران بارداری خطر نقایص قلبی جنین را در پی خواهد داشت .
داروهای ضد اضطراب مثل بنزودیازپین ها باعث ایجاد عارضه ی لب شکری در نوزاد می شود . بنا براین توصیه می شود در دوران بارداری تا حد ممکن از دارو استفاده نکنید .
چگونگی تاثیر مصرف دارو در دوران بارداري بر جنین
در دوران بارداری جفت رابط بین مادر و جنین است یعنی هر چه مادر در این دوران تغذیه می کند از طریق جریان خون به جنین منتقل خواهد شد . داروها نیز از جفت عبور می کنند و وارد جریان خون جنین می شوند . خطر دارو نیز بسته به نوع و دوز دارو ، سن جنین ، وضع جسمی مادر تغئیر می کند . از این رو برای مصرف هر دارو حتما با پزشک مشورت کنید تا جنین خود را از خطرات احتمالی آن مصون نگه دارید .
نکاتی در مورد مصرف دارو در دوران بارداری
مصرف دارو در دوران بارداری گفته شده هر گونه مصرف خودسرانه دارو باعث ایجاد خطرات جبران ناپذیری برای مادر و جنین می شود . داروهای شیمیایی می توانند با تجویز پزشک مصرف شوند پس می توان با خیال راحت آنها را استفاده کرد چون پزشک با سنجیدن تمام جوانب و برتری فواید آن نسبت به عوارضش آنها را تجویز می کند . داروهای گیاهی هم به موازات داروهای شیمیایی می توانند اثرات سوئی داشته باشند . مثلا رزماری ، جنیسینگ ، زعفران ، دارچین ، فلفل و کوهوش و… باعث سقط و زایمان زودرس می شوند . در دوران بارداری فقط داروها نیستند که ممنوع هستند خیلی از خوراکیها هم هستند که باید از خوردن آنها صرف نظر کرد .
مکمل های مورد نیاز و مجاز در دوران بارداری
آهن : از آنجا که در دوران بارداری نیاز بدن به آهن دوبرابر می شود باید مکمل آهن مصرف شود چون این مقدار از طریق غذا تامین نخواهد شد .
مولتی ویتامین : نیاز به ویتامین ها نیز در دوران بارداری چند برابر می شود و از آنجا که بدن مادر نمی تواند این مقدار را جبران کند توصیه به مصرف مولتی ویتامین ها به صورت یک قرص در هر روز شده است .
اسید فولیک : اسیدفولیک نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد نقص های مادرزادی و لوله عصبی می کند بنابراین باید از یک تا سه ماه قبل از بارداری مصرف شود . منابع اسید فولیک بهتر است به صورت خام استفاده شوند تا خاصیت آنها حفظ شود .
سخن پایانی
در پایان به خانم های باردار توصیه می شود حتی الامکان از مصرف داروها در دوران بارداری پرهیز کنند و سعی کنند از راههای طبیعی برای درمان خود بهره ببرند . البته بارداری زمانیست که باید همه فکر و ذهن را درگیر پرورش جنین سالم کرد و از افکار منفی دوری کرد .