شب ادراری کودک و راه های مواجهه با آن

در بیشتر کودکان تا چهارسالگی هنوز مثانه توانایی کنترل ادرار را ندارد و خروج ادرار به صورت غیر ارادی است . شب ادراری کودک شایع است و پایان آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است . به هر حال والدین نباید نگران باشند چون تکنیکها و ابزار زیادی در دسترس هست تا این مساله را از بین ببرند .عوامل مختلفی بر شب ادراری کودکان تاثیر می گذارند . یکی از آنها جنسیت است . اصولا این مساله دربین پسران شایعتر از دختران است . سلامت جسم و روح از دیگر این عوامل است . اگر کودکی بیماری خاصی داشته باشد و یا از موضوع عاطفی و احساسی رنج ببرد ممکن است دچار شب ادراری شود . مساله دیگر رشد و بلوغ است که در شب ادراری کودکان نقش دارد . هنوز علت مشخصی برای این موضوع پیدا نشده است . ممکن است کودک از بیماری خاصی رنج ببرد و یا هیچ مشکل خاصی نداشته باشد ، به هر حال شب ادراری می تواند در نتیجه مشکلات ناشناخته ای به وجود بیاید .

انواع شب ادراری در کودک

شب ادراری در کودکان به دو نوع است : شب ادراری اولیه و شب ادراری ثانویه . در شب ادراری اولیه کودک از ابتدا دچار بی اختیاری ادرار است که این نشان از ضعیف بودن سیستم عصبی کودک می باشد . اما در شب ادراری ثانویه ممکن است بعد از گذشت چند ماه از خوب شدنش دوباره دچار شب ادراری شود که البته شب ادراری ثانویه می تواند ریشه در احساسات و عواطف فرد داشته باشد . اصولا شب ادراری در خانواده ها ارثی است و در همان زمان که والدین با شب ادراری خداحافظی کرده اند کودکان نیز تمام می کنند .

دلایل شب ادراری اولیه کودک

به چند دلیل ممکن است شب ادراری در کودکان رخ دهد .

۰۱ به علت نابالغ بودن کودک و سیستم عصبی اش نمی تواند ادرار را نگه دارد .

۰۲ مثانه اش کوچکتر از هم سالانش است در نتیجه کنترل کافی بر آن را ندارد .

۰۳ در طول روز مایعات زیادی مصرف کرده و برای تخلیه آن اقدام نکرده است .

۰۴ ادرار در طول شب تولید می شود .

از دیگر دلایل شب ادراری کودک

شب ادراری ثانویه در کودکان ممکن است نمایانگر مشکلات دیگری در شخص باشد خصوصا از نظر عاطفی .

۰۱ عفونت ادرار

۰۲ دیابت : انواع دیابت ناشی از تکرر ادرار است و تکرر ادرار ناشی از افزایش سطح قند خون است .

۰۳ اختلالات ساختاری (تشریحی) : اگر در برخی اندامهای مربوط به دستگاه ادراری ناهنجاری وجود داشته باشد ممکن است منجر به شب ادراری یا بی اختیاری ادرار در آنها شود .

۰۴ مشکلات عصبی : بیماریهای عصبی نیز برهم زننده ی کنترل اعصاب مجاری ادرار است .

وجود انگل پین ورم : این انگل باعث خارش ناحیه تناسلی و مقعد می شود .

۰۵ مشکلات روحی : مکانها و کارهای پر از استرس ، دعوای پدر و مادر ، رفتن به مدرسه می تواند از دلایل شب ادراری باشد .

۰۶ الگوهای خواب : خرناس کشیدن بلند و وقفه های تنفسی و مشکلات در خواب از دلایل شب ادراری می تواند باشد .

۰۷ مصرف زیاده از حد مایعات

بیشتر بخوانید : عفونت ادراری در کودک

شب ادراری کودک چه علائمی دارد؟

شب ادراری در کودکان علائم خاصی ندارد اما اگر با نشانه خاصی روبرو شد باید به متخصص مراجعه شود . یکی از علائم شب ادراری خیس شدن رختخواب است که اگرفقط این باشد تا ۷ سالگی مرتفع خواهد شد اما اگر شب ادراری همراه با سوزش ادرار و وجود خون در ادرار و یبوست باشد حتما باید به پزشک مراجعه شود .

درمان شب ادراری کودک

برای درمان شب ادراری در کودکان راههای زیادی وجود دارد اما ابتدا باید دید مشکل از کجاست و اگر مشکل اساسی است ریشه آن از کجاست . سپس برای بررسی بیشتر زمان گذاشته شود . درمانهای خانگی و داروئی و همچنین گاهی عمل جراحی توصیه می شود . اصولا پزشکان تا هفت سالگی درمان خاصی برای شب ادراری تجویز نمی کنند چون معتقدند اگر کودک مشکل خاصی نداشته باشد شب ادراری برطرف خواهد شد ‌. اما از این سن به بعد به درمان آن می پردازند .

روشهای خانگی درمان شب ادراری کودک

اکثر درمانهای خانگی برای درمان شب ادراری موثر هستند . این روشها شامل موارد زیر می شوند :

۰نخوردن مایعات و نوشیدنیها در شب .

۰نخوردن مواد شیرین و کافئین دار و نوشابه های گازدار از بعد از ظهر.

۰ آموختن کودک به رفتن به دستشویی در نیمه شب .

۰تشویق کودک و جایزه دادن به او .

۰ در بعضی موارد استفاده از پوشک

والدین نقش بسیار مهمی در درمان شب ادراری کودکان دارند . کودک را تنبیه نکنند . با هر بار شب ادراری دعوا نکنند اجازه ندهند دیگر اعضای خانواده کودک را مسخره کنند . مشکل کودک را با دیگران در میان نیندازند . کودک را در شستن تشک مشارکت دهند . روشهای دیگری هم وجود دارند که در درمان شب ادراری مفید هستند مانند بیدار شدن کودک به تنهایی در طول شب ، بیدارشدن با والدین ، هشداردهنده های ادرار که به خوبی تاثیر گذار هستند .

عملکرد این هشداردهنده ها به این گونه است که با خیس شدن لباس کودک هشداردهنده فعال می شود و کودک بیدار شده به دستشویی می رود و لباسش را عوض می کند . این روش معمولا ۶ تا ۱۲ هفته طول می کشد تا تاثیر خود را نمایان کند .

درمان پزشکی شب ادراری در کودک

اگر شب ادراری به خودی خود درمان نشود پزشکان از دارو استفاده می کنند که البته گفته شده داروها فقط باعث پیدایش عوارض می شوند و برای درمان مناسب نیستند اما در هر صورت دو گونه دارو وجود دارد . قرص دسموپرسین و ایمی پرامین .

راه های تشخیص شب ادراری در کودک

بررسی علائم شب ادراری ، روده ، ارثی بودن ، نابالغ بودن مثانه ، آزمایش ادرار جهت بررسی عفونت و دیابت ، بررسی کلیه ها ، مثانه و مجاری ادرار . شب ادراری معمولا از ۵ تا ۷ سالگی از بین می رود اما سن مشخصی برای آن در نظر گرفته نشده است . استرس می تواند مهمترین دلیل شب ادراری برای سنین بالا باشد اما در سنین پایین تر نابالغ بودن سیستم عصبی مهمترین علت آن است .

شب ادراری از دیدگاه طب سنتی

همانطور که گفته شد شب ادراری مختص سن خاصی نیست اما در کودکان شایع تر است . شب ادراری امری غیر ارادی است و زمانی اتفاق می افتد مثانه فرد در طول خواب پر شده و اضافه آن به بیرون می ریزد . دلایلی مانند مشکلات مثانه ، مشکلات روحی و عاطفی ، اختلال هورمونها ، مصرف داروی خاص ، عفونت ، استرس و تغذیه می تواند شب ادراری را ایجاد کنند . علاوه بر درمانهای خانگی و دارویی طب سنتی نیز راهکارهایی دارد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم .

از گیاهانی که در درمان شب ادراری مفید هستند می توان به زنجبیل ، گل ختمی و سنبل الطیب اشاره کرد . سعی شود در شب و قبل از خواب از خوردن شیر و لبنیات دیگر پرهیز شود چون باعث تشدید شب ادراری می شود . همچنین از خوردن کافئین ، قهوه ، نوشابه های گازدار ، فست فود ، کنسروها خودداری کنند . ورزش دراز نشست برای تقویت عضلات مثانه و لگن توصیه شده و کودک می تواند با انجام آن شب ادراری را کنترل کند . یگی از دلایل شب ادراری استرس است . با صحبت کردن با کودک به او آرامش دهید و اطمینان حاصل کنید که این موضوع برطرف خواهد شد .